حضور زائران در مشهد چه از مقصدی که راه افتادند تا خود را به شهر امام رضا(ع) برسانند و چه زمانی که میهمان امام هشتم هستند، در سالیان گذشته پرشور و غیرقابل وصف بوده است. امسال نیز پیش‌بینی‌ها حکایت از حضوری پرشور دارد. حضوری که بی‌شک برای پذیرایی از زائران امام رضا(ع) برنامه‌ای کامل و بی‌نقص می‌طلبد تا آن‌ها با کمترین دغدغه، بهترین فیض را از زیارت روزهای آخر صفر ببرند.
یکی از مهم‌ترین مواردی که همواره مد نظر بوده و هست، فراهم بودن امکانات در بخش حمل و نقل و جابه‌جایی زائران است. با اینکه هر سال تلاش زیادی برای ارائه بهترین خدمات به زائران و مسافران دهه آخر صفر در خراسان رضوی و مشهد می‌شود؛ اما مسائلی از جمله ناهماهنگی‌هایی که اتفاق افتاده به ویژه در روزهای انتهایی برای بازگشت این حجم از زائر به شهرهایشان مشکلاتی را ایجاد کرده که در این زمینه می‌بایست تمهیدات بیشتر و خاص‌تری از سوی عوامل اجرایی در موضوع حمل و نقل زائران و مسافران اندیشیده شود.

زائر پیاده در اولویت
مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی در این باره به قدس گفت: دهه آخر صفر فراخوانی ملی است که پس از کنگره اربعین بزرگ‌ترین همایشی است که در مشهد مقدس شاهد هستیم. نکته‌ این است که در دهه آخر صفر تمرکز ما روی چند مسئله اساسی است.
جعفر شهامت افزود: اولویت نخست، خدمت‌رسانی به زائران پیاده است که در کمیته حمل و نقل به تفصیل در مورد آن‌ها بحث شده است و پیش‌بینی‌ها حکایت از حضور حدود ۲۰۰ هزار نفر دارد که بسته به شرایط مختلف ممکن است تغییر کند.
پیش‌بینی دیگر این است که دست کم برای ۴هزار نفر از طریق ناوگان ریلی از مسیر نیشابور و سبزوار در استان از ایستگاه نقاب تا مشهد خدمات‌رسانی شود. بخشی هم از توان ناوگان درون شهری هر جا امکان داشته باشد به ما کمک کنند، ما هم بیشترین ظرفیت را برای این بزرگواران بسیج می‌کنیم. برای مثال از ماشین‌هایی که خواب دارند حتماً در فاصله رفت و برگشت هیئت‌ها استفاده خواهیم کرد.
وی ادامه داد: ساز و کار ویژه‌ای برای افزایش حداکثری ظرفیت‌ها در نظر گرفته شده است. برآورد ما این است که در روز اوج بازگشت زائران، حدود هزار و ۸۰۰ تا ۲ هزار اتوبوس از مشهد مقدس سرویس دهی داشته باشیم که در مجموع تا پایان صفر و روزهای پس از آن حدود ۵هزار اتوبوس را به کار بگیریم. با توجه به ناوگان فعال موجود، نزدیک به ۲هزار و ۵۰۰دستگاه اتوبوس دیگر نیاز داریم که در تلاش هستیم تا استان‌های دیگر را برای افزایش خدمات به کار بگیریم. البته با توجه به حجم بالای درخواست سفر به مشهد و از مشهد به سایر نقاط کشور در دهه آخر صفر، خالی از اشکال نخواهد بود.

پس‌لرزه‌های کرونا در حوزه حمل و نقل
مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی با اشاره به مشکلات موجود در تأمین ناوگان جاده‌ای اظهار کرد: در ۱۰ سال اخیر سفر با ناوگان عمومی کاهش داشت. فرسودگی ناوگان و اینکه در پنج سال اخیر اتوبوس زیادی در کشور تولید نشده است و ناوگانی هم که فعال بوده در یکی دو سال گذشته به دلیل کرونا و ضوابطی که دارد و درخواست خود مردم به سمت اتوبوس‌های vip و تک صندلی رفتند. به طور مثال ماشینی که ۴۴ صندلی داشته، تبدیل به ۳۲ و ۲۵صندلی شده است. بنابراین می‌تواند کاهش ظرفیت را به دنبال داشته باشد. پس باید با این شرایط از طریق افزایش عرضه و همچنین مدیریت تقاضا در این ایام بیشترین ظرفیت را ایجاد کنیم . از سوی دیگر تغییرات موقتی که در پایانه امام رضا(ع) برای کاهش ازدحام در نظر گرفته شده است نیز می‌تواند به خدمات رسانی بهتر به زائران کمک شایانی داشته باشد.

کلام آخر
با وجود آنکه متولیان این حوزه به استناد تجربه سال‌های پیش از کرونا به خوبی می‌دانند از بعدازظهر روز شهادت امام رضا(ع) که بازگشت زائران سرعت می‌گیرد و دو روز پس از آن شاهد ازدحام بالا در پایانه‌های مسافربری و مبادی خروجی مشهد خواهیم بود؛ اما به نظر می‌رسد کمبود ناوگان، جدی‌ترین چالش مدیریتی استان در روزهای پایانی صفر است. پس لازم است مدیران عالی استان از طریق هماهنگی با استانداران سایر استان‌ها از هم‌اکنون به فکر تأمین ناوگان مورد نیاز باشند؛ چرا که اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان به لحاظ سازمانی امکان هماهنگی خارج از استان را ندارد و اقداماتی از قبیل گفت‌وگو با مدیران کل راهداری استان‌های دیگر تنها در حد قول همکاری است و تعهد الزام‌آوری نخواهد بود؛ اما اگر همین موضوع از طریق استانداران پیگیری شود؛ بی‌شک ناوگان مورد نیاز تأمین خواهد شد.

خبرنگار: هاشم رسائی‌فر